Το δημοτικό τραγούδι αντλεί το υλικό του από την παράδοση που έχει κάθε λαός που εκφράζει το συναισθήματα του, τους πόνους, τις χαρές, τις λύπες.

Δημοτική ποίηση έχουν αναπτύξει όλοι οι λαοί.

Στον ευρύτερο Βαλκανικό χώρο η δημοτική ποίηση είναι ιδιαίτερα έντονη, λόγω των πολλών ιστορικών εξελίξεων που συνέβησαν από την αρχαιότητα μέχρι και σήμερα και η οποία συνδέεται με τις δραστηριότητες κάθε εποχής, στην περίπτωση των κλέφτικων τραγουδιών, στην περίπτωση της κοινωνικής αντίδρασης ενάντια στην εκάστοτε εξουσία. Ύστερα συνδέθηκε με την πρακτική της γέννησης του έθνους.

Ως παράδοση αναφέρεται η προφορική αφήγηση που είναι άμεσα συνδεδεμένη τον τόπο, πρόσωπα, και πράγματα. Οι αναφορές σε ορισμένο τόπο, χρόνο και πρόσωπα, αποτελούν το ρεαλιστικό χαρακτήρα της παράδοσης, όπως συμβαίνει και με το δημοτικό τραγούδι.

Το Ελληνικό δημοτικό τραγούδι δεν έπαψε ποτέ να υφίσταται, όπως και δεν έπαψαν να γλεντούν οι Έλληνες, να μοιρολογούν, ή να παντρεύονται.

Στον βασικό πυρήνα τον δημοτικών τραγουδιών κυριαρχεί το συναίσθημα και η άμεσες αναφορές της καθημερινής ζωής.

Χωρίζονται σε επικά, στα οποία ανήκουν τα ακριτικά, από ίδια κατηγορία προβάλλονται και τα κλέφτικα, τα νανουρίσματα, τα μοιρολόγια, τραγούδια του γάμου, της ξενιτιάς, κάλαντα, αποκριάτικα.

Τα δημοτικά τραγούδια είναι αλληλένδετα με ήθη και έθιμα.

Τα δημοτικά τραγούδια στο πέρασμα του χρόνου υπέστησαν πολλές αλλοιώσεις ,και σώζονται σε πολλές παραλλαγές.

Συγκεντρώθηκαν και ταξινομήθηκαν τον 19ο αιώνα έως τις αρχές του 20ου.

 Το δημοτικό τραγούδι εκφράζεται με ποιητική και μουσική αρτιότητα, προφορικής λαϊκής παράδοσης και αυτοσχεδιασμού. Το δημοτικό τραγούδι δεν διαβάζεται απλώς σαν μια μελωδία στο πεντάγραμμο, αλλά είναι προσαρμοσμένο στις φυσικές κλίμακες και στην διαφορετικότητα των μουσικών διαστημάτων.

Τραγουδούνται από έναν ή ομάδες τραγουδοποιών, ή οργανοπαιχτών, εξαίρεση αποτελεί η πολυφωνία σε ορισμένα τραγούδια της Ηπείρου.

Τα βασικά χαρακτηριστικά του είναι:

Η ανωνυμία του δημιουργού, ο απροσδιόριστος τόπος προέλευση, ο απροσδιόριστος τρόπος σύνθεσης, οι παραλλαγές, ο λαϊκός ψυχισμός, η λαϊκή έκφραση ακολουθώντας τοπικά ιδιώματα., το ζωντανό ύφος και η ρεαλιστική περιγραφή.

Το Ελληνικό δημοτικό τραγούδι ανάλογα με το θέμα του διακρίνεται στα ακόλουθα είδη:

Ακριτικό, κλέφτικο, ιστορικό, νανούρισμα, θρησκευτικό, του Γάμου, της ξενιτιάς, μοιρολόι, Σατιρικό, γιορταστικό, γνωμικό.

Χωρίζονται επίσης. σε Μακεδονίτικα, Ηπειρώτικα, τραγούδια της Θεσσαλίας, Θρακιώτικα, τραγούδια της Ρούμελης, της Πελοπονήσσου, τραγούδια του Πόντου και της Μικράς Ασίας.